De Belgische Grondwet : wat is het en waarom het is belangrijk ?
De Grondwet is de hoogste juridische norm in België. Het bepaalt de organisatie van de staat, evenals de fundamentele rechten en vrijheden van de Belgische burgers.
Het is onder andere de Grondwet die bepaalt dat België bestaat uit drie gewesten, drie gemeenschappen, vier taalgebieden, enzovoort.
De Grondwet bepaalt ook de politieke organisatie van het land. Zo stelt het bijvoorbeeld de bevoegdheden van de Koning, het Parlement en de Belgische rechtbanken vast.
Het is ook de Grondwet die Brussel als hoofdstad definieert, de rode, gele, zwarte vlag en het motto "Eendracht maakt macht".
Maar de Belgische Grondwet legt ook een aantal fundamentele rechten en vrijheden van de Belgische burgers vast.
De Belgische Grondwet staat boven de Belgische wet
De Belgische Grondwet is de hoogste juridische norm in het land.
Concreet betekent dit dat geen enkele lagere juridische norm ervan kan afwijken. We spreken hier van "hiërarchie van normen".
In het kader van deze hiërarchie is de Grondwet boven de wet, die op haar beurt boven de koninklijke besluiten staat, en zo verder.
Dus een wet kan geen regel vaststellen die in strijd is met wat de Grondwet zegt.
Voorbeeld: Het Vlaams Parlement keurt een wet goed waarin een nieuw taalgebied wordt gecreëerd in Knokke-Le-Zoute. Echter, de Grondwet geeft aan dat België uit vier taalgebieden bestaat (Frans, Nederlands, Duits en tweetalig in Brussel). Omdat de Grondwet hiërarchisch superieur is aan alle wetten die door de Belgische instellingen zijn aangenomen, wordt de wet die door het Vlaams Parlement is aangenomen als ongrondwettig beschouwd.
Welke rechten en vrijheden geeft de Belgische Grondwet mij?
La Constitution belge définit des droits et libertés aux citoyens.
Deze rechten en vrijheden zijn talrijk. Onder andere:
- Individuele vrijheid
- De afschaffing van de doodstraf
- De onschendbaarheid van de woning
- Vrijheid van godsdienst
- Respect van het privé- en gezinsleven
- Het recht op menselijke waardigheid
Omdat deze rechten en vrijheden in de Grondwet zijn vastgelegd, kan geen nationale wet ervan afwijken.
Men zegt dat deze rechten en vrijheden een grondwettelijke waarde hebben.
Hoe kan ik een wet aanvechten die in strijd is met de Belgische Grondwet?
Het respect van de Grondwet wordt gecontroleerd door het Grondwettelijk Hof. Het is een rechtbank die de grondwettigheid van wetten en juridische handelingen beoordeelt.
Dit betekent dat het belast is met het controleren of geen nationale wet de rechten en vrijheden die in de Grondwet worden genoemd, schendt.
Er zijn twee soorten procedures die bij het Grondwettelijk Hof kunnen worden ingeleid.
Het eerste is het mechanisme van de prejudiciële vraag. Een rechtbank kan een prejudiciële vraag stellen wanneer er een risico bestaat dat een wet die door een van de partijen in het proces is opgeworpen, in strijd is met de Grondwet.
Het tweede mechanisme is het verzoek tot vernietiging. Het verzoek tot vernietiging bestaat erin rechtstreeks aan het Grondwettelijk Hof te vragen een juridische handeling te annuleren.
Je kunt dus een dergelijke procedure aanspannen buiten een geschil, mits je belang kunt aantonen.
Zodra het beroep is ingediend, zal het Grondwettelijk Hof onderzoeken of de wet of juridische handeling al dan niet in overeenstemming is met de Grondwet.
Heb je vragen?
Als je nog vragen hebt, aarzel dan niet om binnen 24 uur een consult te reserveren met een advocaat vanaf € 29. Vul daarvoor gewoon dit formulier in op onze homepage.
Je kunt ook al uw vragen stellen aan Mylittlelawyer, een kunstmatige intelligentie die gespecialiseerd is in Belgisch recht en die we hebben ontworpen zodat je binnen enkele seconden gratis antwoorden op je juridische vragen kunt krijgen!
